Vòng đàm phán lần này diễn ra sau khi các nước tham gia đàm phán TPP không đạt được bước tiến tại Hội nghị cấp cao diễn ra ở thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) bên lề Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tháng 11/2014. Thời gian qua, những bất đồng giữa Mỹ và Nhật Bản, là nguyên nhân kéo lùi tiến trình đàm phán chung.

Phiên đàm phán kéo dài một tuần này được xem là cơ hội để giải quyết các vấn đề cần được thảo luận ở cấp bộ trưởng. Giới chức các nước cho rằng mùa Xuân 2015 là hạn chót hợp lý để kết thúc quá trình đàm phán kéo dài suốt 5 năm qua, vì cuối năm nay Mỹ sẽ bước vào chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Các cuộc thảo luận sẽ tập trung vào việc thu hẹp bất đồng về hàng loạt vấn đề, như quyền sở hữu trí tuệ, thuế và thiết lập các quy định thống nhất về cạnh tranh công bằng, mở đường cho một cuộc họp cấp bộ trưởng giữa các nước thành viên đạt được thỏa thuận.

Một trong những thách thức lớn nhất trong đàm phán TPP hiện nay là những bất đồng giữa Mỹ, Nhật Bản – hai nền kinh tế lớn nhất tham gia đàm phán. Ở các vòng đàm phán trước, Mỹ hối thúc Nhật Bản mở rộng cửa thị trường nông sản, trong khi Tokyo muốn duy trì hàng rào thuế quan đối với các mặt hàng nông sản trong nước như lúa gạo, lúa mỳ, thịt bò, thịt lợn, đường, sữa… Việc giải quyết bất đồng giữa hai nền kinh tế lớn nhất này có vai trò quan trọng để thúc đẩy tiến trình đàm phán chung.

Theo hãng tin Kyodo, trước vòng đàm phán đa phương lần này, các quan chức thương mại Nhật Bản và Mỹ ngày 14/1 đã nối lại các cuộc đàm phàn song phương về những vấn đề liên quan đến việc mở cửa thị trường nông sản và ôtô trong khuôn khổ TPP. Phó Đại diện thường trực thương mại Mỹ Wendy Cutler và Phó trưởng đoàn đàm phán Nhật Bản Hiroshioe đã thảo luận về mức thuế của Nhật Bản đánh vào thịt lợn và thịt bò, cũng như tác động của các biện pháp bảo hộ đối với việc nhập khẩu hai mặt hàng này sau khi TPP được ký kết.

Ngoài ra, hai bên cũng đã thảo luận về những bất đồng liên quan đến hàng rào thuế quan của Mỹ đối với các linh kiện và phụ tùng ôtô nhập khẩu từ Nhật Bản, và việc dỡ bỏ hàng rào phi thuế quan đối với ngành sản xuất ôtô nhập khẩu từ Nhật Bản. Theo giới thạo tin, Tokyo and Washington cũng có các cuộc đàm phán song phương về vấn đề kinh doanh ôtô vào ngày 28/1 và sẽ đàm phán về việc mở cửa thị trường nông sản ngày 2/2/2015.

Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman hôm 27/1 đã hối thúc Quốc hội nước này ủng hộ TPP để có thể kết thúc tiến trình đàm phán vào giữa tháng 3/2015.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Obama đã hối thúc Quốc hội, hiện do đảng Cộng hòa nắm quyền lãnh đạo, gia tăng hợp tác, đặt lợi ích của nước Mỹ lên trên lợi ích đảng phái. Ông Obama cảnh báo nếu Quốc hội không ủng hộ TPP thì người chiến thắng và quyền đặt ra luật chơi cho thương trường châu Á – Thái Bình Dương sẽ thuộc về Trung Quốc, chứ không phải Mỹ.

Nguồn: Thời báo Kinh tế Việt Nam, Mục Kinh tế Thế giới, số 25 – thứ Năm – 29/1/2015.