Hãng tin Reuters đưa tin từ Bắc Kinh cho biết, ông Obama có thể sẽ nhắc nhở Chủ tịch Hồ Cẩm Đào về giá trị đồng nhân dân tệ sau những ngày cãi vả giữa quan chức hai nước. Phía Mỹ cho rằng đồng tiền này được định giá quá thấp, gây ra sự mất cân bằng kinh tế toàn cầu. Phía Trung Quốc thì tỏ ra mất kiên nhẫn với sự chỉ trích của Mỹ và bắt đầu trả đũa bằng cách tố cáo Mỹ áp dụng chính sách tài khóa lỏng lẻo và những biện pháp bảo hộ mậu dịch.

“Chúng tôi tin rằng đối thoại mạnh mẽ là điều quan trọng không chỉ đối với Mỹ và Trung Quốc mà cả với phần còn lại của thế giới”, ông Obama nói với ông Hồ như vậy vào lúc bắt đầu cuộc đối thoại tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh, trước khi giới báo chí bị mời ra khỏi phòng.

Từ lúc đặt chân lên đất Trung Quốc tối Chủ nhật vừa qua, ông Obama đã tiến hành các động thái ngoại giao thận trọng, nhấn mạnh tới sức mạnh đang gia tăng của Bắc Kinh và tầm quan trọng của Trung Quốc như là chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ. Chương trình nghị sự giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Trung đầy những vấn đề lớn và gai góc, cho thấy chiều rộng và tính phức tạp trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất và lớn thứ ba thế giới, cũng như giữa hai thể chế chính trị đối lập nhau.

Dự kiến hai nhà lãnh đạo sẽ có cuộc họp báo chung vào lúc 11g15 trưa nay, giờ Việt Nam, nhưng sẽ không trả lời câu hỏi của báo chí.

Báo chí Trung Quốc thì tránh tỏ ra vồn vập với cuộc viếng thăm của tổng thống Mỹ. Một số báo và trang web đã cắt bỏ những lời bình luận về tự do thông tin và kiểm duyệt Internet mà ông Obama đưa ra trong cuộc đối thoại với sinh viên Trung Quốc tại Tòa thị chính Thượng Hải hôm qua thứ Hai 16-11.

Cho dù nghị trình giữa hai nhà lãnh đạo bao gồm các chủ đề lớn như chương trình vũ khí hạt nhân của CHDCND Triều Tiên và Iran, nỗ lực tiến tới một hiệp định toàn cầu mới về cắt giảm khí thải tại hội nghị thượng đỉnh Copenhagen sắp tới, giới quan sát cho rằng, kinh tế-thương mại vẫn sẽ là vấn đề chính.

Quan hệ thương mại Mỹ-Trung tăng trưởng rất mạnh sau khi Trung Quốc cải cách mở cửa vào cuối thập niên 1970, nhưng căng thẳng giữa hai bên cũng tăng theo khi Trung Quốc luôn tìm cách giành thặng dư thương mại khổng lồ. Năm ngoái, Trung Quốc xuất sang Mỹ 337,8 tỉ đô la Mỹ giá trị hàng hóa nhưng nhập từ Mỹ chỉ có 69,7 tỉ đô la./.

(TBKTSG Online, 17/11/2009)