Trang chủ     Đăng ký nhận tin    Ý kiến bạn đọc   Liên kết website English 
Thứ bẩy, ngày 11 tháng 05 năm 2024 Tìm kiếm
 Tìm kiếm nâng cao

TƯ LIỆU CƠ BẢN VỀ CỘNG HÒA PÊ-RU VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM


I. Khái quát:
- Tên chính thức: Cộng hoà Pê-ru (República del Perú).
- Thủ đô: Li-ma (Lima), thành lập ngày 15/1/1535.
- Vị trí địa lí: ở Nam Mỹ, phía Bắc giáp Ê-qua-đo và Cô-lôm-bi-a, phía Nam giáp Chi-lê, phía Đông giáp Bra-xin và Bô-li-vi-a, phía Tây giáp Thái Bình Dương.
-  Tôn giáo: Thiên Chúa giáo (81,3%) và Tin lành (12,5%).
- Diện tích: 1.285.216 km2 (đứng thứ 6 ở Châu Mỹ và thứ 20 trên thế giới).
- Dân số: 30,1 triệu (2014); mật độ dân số: 23,7 người/km2; 45% dân số là thổ dân da đỏ; 37% người lai; 15% người da trắng và 3% là người Nhật, Trung Quốc và nguồn gốc khác.
-  Quốc khánh: 28/7/1821 (ngày Độc lập).
- Ngôn ngữ: tiếng Tây Ban Nha và thổ ngữ Kê-chua (Quechua).
- Tiền tệ: Đồng Xôn mới (Nuevo Sol);  2.699 Xôn mới = 1 USD.
- Tổng thống: Pê-đơ-rô Pa-bơ-lô Ku-xin-xơ-ki (Pedro Pablo Kuczynski, nhậm chức ngày 28/7/2016).
- Ngoại trưởng: Ri-các-đô Lu-na (Ricardo Luna).

II. Lịch sử:
- Trước 1522: thổ dân da đỏ sống tại đây với nền văn minh In-ca nổi tiếng.
- 1522: Tây Ban Nha xâm chiếm.
- 1542: Tây Ban Nha thiết lập chế độ thực dân.
- 28/7/1821: Pê-ru tuyên bố độc lập.
- 1824: Pê-ru giành độc lập hoàn toàn bằng đấu tranh vũ trang. Các chế độ độc tài quân sự thay nhau cầm quyền.
- 3/10/1968: Tướng Hoan Vê-la-xcô An-va-ra-đô (Juan Velasco Alvarado) lên cầm quyền, thực hiện chính sách dân tộc chủ nghĩa, tiến bộ.
- 29/8/1975: Tướng Phran-xi-xcô Mô-ra-lết Bê-mu-đết (Francisco Morales Bermudez) lên làm Tổng thống.
- 18/5/1980: Ứng cử viên của đảng Bảo thủ Bê-la-un-đê Tê-ry (Belaunde Terry) trúng cử Tổng thống.
- 1985-1990: Ứng cử viên đảng Liên minh cách mạng nhân dân châu Mỹ (APRA) A-lan Ga-xi-a trúng cử Tổng thống, trở thành Tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử Pê-ru, tuy nhiên phải đối phó với tình trạng tham nhũng, kinh tế khủng hoảng. Tổng thống Ga-xi-a phải sống lưu vong tại Cô-lôm-bi-a và Pháp từ năm 1992 và trở về Pê-ru năm 2001.
- 6/1990: Ứng cử viên của đảng Thay đổi 90 An-béc-tô Phu-hi-mô-ri (Alberto Fujimori) trúng cử Tổng thống với 56,5% số phiếu bầu. Tổng thống Phu-hi-mô-ri tái đắc cử nhiệm kỳ hai vào tháng 5/1995 và tuyên bố tái đắc cử nhiệm kỳ ba vào tháng 5/2000, nhưng trước việc bị phản đối có gian lận trong bầu cử, đã tuyên bố từ chức và xin cư trú ở Nhật Bản (11/2000).
- 6/2001: Ứng cử viên Đảng Pê-ru Có thể (Peru Posible) A-lê-han-đrô Tô-lê-đô (Alejandro Toledo) giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2.
- 6/2006: Ứng cử viên Liên minh cách mạng châu Mỹ (APRA) A-lan Ga-xi-a giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2 nhiệm kỳ 2006-2011, lần thứ 2 trở thành Tổng thống Pê-ru nhiệm kỳ 2006-2011.
- 6/2011: Ứng cử viên Liên minh Pê-ru chiến thắng (Gana Peru) Ô-gian-ta U-ma-la Ta-xô giành thắng lợi tại vòng 2 cuộc bầu cử Tổng thống nhiệm kỳ 2011-2016, đánh dấu sự trở lại của chính quyền cánh tả sau 25 năm.
- 6/2016: Ứng cử viên của Đảng Người Peru vì sự Thay đổi Bê-đờ-rô Pao-lô Ku-xin-sờ-ki giành thắng lợi tại vòng 2 cuộc bầu cử Tổng thống nhiệm kỳ 2016-2021, nhậm chức vào ngày 28/07/2016.

III. Chính trị:
- Thể chế nhà nước: Cộng hòa.
- Hệ thống hành pháp: Tổng thống là nguyên thủ quốc gia và đứng đầu Chính phủ, được bầu cử trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm và không được tái tranh cử nhiệm kỳ tiếp theo.
- Hệ thống lập pháp: Quốc hội có 120 ghế, được bầu cử trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm. 
- Hệ thống tư pháp: gồm có Toà án tối cao và các toà án cấp địa phương.
- Các Đảng phái chính trị chính: Liên minh cách mạng châu Mỹ (APRA), Đảng Pê-ru Có thể (PP), Đảng Đoàn kết quốc gia (UN), Đảng Hành động quốc gia (AP), Đảng Chúng ta là Pê-ru (SP), Liên minh Pê-ru Chiến thắng...

IV. Kinh tế:
Trong 10 năm trở lại đây, Peru là một trong những nền kinh tế phát triển năng động nhất tại khu vực, với tốc độ tăng trưởng đạt 5,9% GDP/năm với mức lạm phát duy trì ở mức thấp 2,9%. Năm 2014 tăng trưởng GDP chỉ đạt 2,4% do chịu tác động chung từ sự chững lại của nền kinh tế thế giới. Năm 2015, tăng trưởng GDP đạt 3,3% với tổng GDP là 192,1 tỷ USD. Peru giàu tài nguyên thiên nhiên (kẽm, đồng, bạc, dầu lửa), đứng đầu thế giới về đánh cá và chế biến bột cá, dầu cá; đứng thứ 2 về sản xuất bạc và thứ 8 về sản xuất kẽm; chú trọng đầu tư phát triển công nghiệp (khoáng sản, dầu lửa, thủy sản và nông nghiệp). Xuất khẩu khoáng sản chiếm gần một nửa giá trị xuất khẩu hàng năm. Nông phẩm chính gồm bông, cà phê, ca cao, mía, ngô, thuốc lá. Chăn nuôi chủ yếu là gia súc. Những năm gần đây, Pê-ru đẩy mạnh cải cách kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát ở mức trên dưới 3%/năm; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2014 đạt 79,1 tỉ USD (2014). Năm 2015, tăng trưởng GDP đạt 3,3% với tổng GDP là 192,1 tỷ USD, trong đó các bạn hàng chính là các nước trong khối NAFTA, Trung Quốc, Chi-lê, EU và Nhật Bản. Pê-ru đã ký Hiệp định thương mại tự do với Mỹ, Thái Lan, Cộng đồng An-đết, các nước thuộc khối MERCOSUR, EU, Trung Quốc, Xin-ga-po, Mê-hi-cô, Ca-na-đa, Chi-lê, Pa-na-ma, Cô-xta Ri-ca, Nhật Bản và Hàn Quốc; tham gia liên minh Thái Bình Dương (Pê-ru, Mê-hi-cô, Cô-lôm-bi-a và Chi-lê), APEC và thúc đẩy khả năng gia nhập Nhóm G20.

V. Đối ngoại:
Chính quyền mới lên đã khẳng định sẽ tiếp tục củng cố, làm sâu sắc hơn quan hệ với các nước láng giềng (Bô-li-vi-a, Bra-xin, Ê-qua-đo, Chi-lê và Cô-lôm-bi-a) thông qua các cơ chế đối thoại song phương và giải quyết một số vấn đề về biên giới còn tồn tại; ưu tiên quan hệ với Liên minh Thái Bình Dương, các cơ chế hợp tác liên khu vực; duy trì quan hệ chặt chẽ với Mỹ song đồng thời tăng cường quan hệ với các nước có trao đổi kim ngạch thương mại lớn như Trung Quốc. Về kinh tế, Tổng thống Ku-xin-xơ-ki theo đuổi chính sách đối ngoại định hướng kinh tế, tăng cường cam kết các hiệp định thương mại tự do, ưu tiên các nhóm hợp tác kinh tế trong khu vực như Liên minh Thái Bình Dương.
Pê-ru là thành viên LHQ, Tổ chức các nước Châu Mỹ (OEA), Hiệp hội liên kết Mỹ Latinh (ALADI), Phong trào KLK, Diễn đàn Hợp tác Đông Á-Mỹ Latinh (FEALAC), Liên minh các Quốc gia Nam Mỹ (UNASUR, 5/2008) và Liên minh Thái Bình Dương (gồm Chi-lê, Cô-lôm-bi-a, Mê-hi-cô, Pê-ru; 4/2011).
                        
VI. Quan hệ với Việt Nam:
Việt Nam và Pê-ru thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 14/11/1994. Hiện Đại sứ ta tại Bra-xin kiêm nhiệm Pê-ru. Tháng 8/2013, Chính phủ Pê-ru đã quyết định mở Đại sứ quán tại Hà Nội do Đại biện đứng đầu. Tháng 12/2014, Chính phủ Pê-ru quyết định cử Đại sứ thường trú đầu tiên tại Việt Nam .
 Hai nước duy trì trao đổi chuyến thăm khá thường xuyên, nổi bật về phía Pê-ru có Tổng thống An-béc-tô Phu-hi-mô-ri (7/1998), Bộ trưởng Ngoại giao Ô-xca Mau-rơ-tu-a (2/2006), Phó Tổng thống Lu-ít Gi-am Pi-ê-tơ-ri dịp dự HNCC APEC 14 (11/2006); về phía Việt Nam có Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm (9/1999), Phó CTQH Nguyễn Thị Kim Ngân (3/2013) và nhiều đoàn cấp Thứ trưởng, UB Quốc hội và các Ban Đảng. Hai bên cũng duy trì tiếp xúc song phương tại Liên Hợp quốc, APEC và tổ chức các phiên TKCT giữa hai Bộ Ngoại giao (phiên hợp mới nhất là TKCT lần thứ 3, 3/2013). Tại Tuần lễ cấp cao APEC (11/2016, Lima, Peru), CTN Trần Đại Quang đã gặp Tổng thống Peru Pê-đơ-rô Pa-bơ-lô Kun-xin-xky.
 Trao đổi thương mại song phương duy trì đà gia tăng từ mức 55,3 triệu USD năm 2006 lên trên 300 triệu USD năm 2015, trong đó ta xuất khẩu 241,9 triệu USD và nhập khẩu gần 59,7 triệu USD. Việt Nam chủ yếu xuất sang Pê-ru gạo, giầy dép, cao su thô, sản phẩm điện tử và linh kiện, may mặc, đồ nhựa; nhập của Pê-ru bột cá, dầu cá, sợi acrylic, nguyên phụ liệu chế biến. Hai bên đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế-thương mại, nông nghiệp, thủy sản, khoa học-công nghệ, hải quan... như Hiệp định thành lập Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Pê-ru về các vấn đề kinh tế và hợp tác kỹ thuật ký ngày 27/8/2015 trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc chính thức tại Pê-ru của Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh; Bản ghi nhớ về hợp tác phát triển ngành đánh bắt cá giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Bộ Nông nghiệp Peru; Thỏa thuận về hợp tác văn hóa giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Bộ Văn hóa Pê-ru; Thỏa thuận hợp tác kiểm soát các chất hướng thần, ma túy và tiền chất giữa Bộ Công an Việt Nam và Ủy ban Quốc gia về phát triển và đời sống không ma túy Pê-ru ký kết nhân dịp CTN Trần Đại Quang dự Tuần lễ cấp cao APEC tại Peru tháng 11/2016. 
 Về đa phương, hai nước duy trì sự phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại Liên hợp quốc và các diễn đàn đa phương. Hai nước ủng hộ nhau vào Hội đồng Kinh tế-Xã hội/ECOSOC nhiệm kỳ 2016-2018, Uỷ ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2013-2017, Liên minh Viễn thông Quốc tế nhiệm kỳ 201-2016. Hai bên đã ký Bản Ghi nhớ về hợp tác trong khuôn khổ APEC, theo đó sẽ phối hợp chặt chẽ để bảo đảm thành công các Hội nghị Cấp cao APEC tại Pê-ru năm 2016 và tại Việt Nam năm 2017./.

 
Quay lại Đầu trang In trang Gửi mail

Bản quyền của Vụ Thông Tin Báo Chí - Bộ Ngoại Giao
© Copyright by Press and Information Department - Vietnam Ministry of Foreign Affairs
Email: Banbientap@mofa.gov.vn 
Hiển thị tốt nhất với Internet Explorer. Best viewed with Internet Explorer