1.    Khái quát:

- Tên nước: Cộng hòa Ghana (Republic of Ghana)

- Thủ đô: Accra

- Vị trí địa lý: ở Tây Phi, giáp Burkina Faso về phía Bắc, Togo về phía     Đông, Côte d’Ivoire về phía Tây và Vịnh Guinea về phía Nam.

- Diện tích: 240.000 km2.

- Dân số: 25,2 triệu (7/2013).

- Tôn giáo: Thiên Chúa giáo (gần 68%), Hồi giáo (16%), Cổ truyền (16%).

- Ngôn ngữ chính thức: tiếng Anh.

- Khí hậu: Nhiệt đới

- Đơn vị tiền: Đồng Cedis

- Ngày quốc khánh: 6/3/1957

- Tổng thống: John Dramani Mahama (từ tháng 7/2012)

- Bộ trưởng Ngoại giao và Hội nhập khu vực: Hanna Tetteh

2.    Lịch sử:

- Ghana là một nước có lịch sử lâu đời. Từ thế kỷ thứ 4, đã ra đời Vương quốc Sarakolle rộng lớn, chạy dài từ bờ biển Đại Tây Dương đến sông Niger.

- Năm 1471, thực dân Bồ Đào Nha xâm chiếm và đặt tên là "Bờ biển vàng". Năm 1740, Hà Lan thay thế Bồ Đào Nha. Năm 1874, Anh chiếm đóng Bờ biển vàng và đến năm 1919 Bờ biển vàng chính thức trở thành thuộc địa của Anh.

- Tháng 2/1957, Anh buộc phải tuyên bố cho Bờ biển vàng độc lập trong khối Liên hiệp Anh. Ngày 6/3/1957, Bờ biển vàng tuyên bố độc lập và đổi tên là Ghana. Đây là nước đầu tiên ở Tây Phi (trừ Liberia) trong khối thuộc địa Anh ở châu Phi được độc lập.

- Ngày 1/7/1960, nước Cộng hoà Ghana được thành lập do Dr. Kwame Nkrumah làm Tổng thống.

3.    Chính trị:

a)    Đối nội

- Ghana được đánh giá là một trong số ít  nước ở châu Phi tổ chức bầu cử minh bạch và chuyển giao quyền lực một cách hòa bình và có nền chính trị ổn định.

- Thể chế: Cộng hoà Tổng thống. Tổng thống là người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ, được bầu theo nhiệm kỳ 4 năm.

- Đảng phái chính trị lớn: Đảng Nhân dân Truyền thống (CPP), Đảng Quốc hội Dân tộc Dân chủ (NDC), Đảng Người yêu nước mới (NPP).

b)    Đối ngoại

- Ghana thực hiện đường lối đối ngoại đa dạng hoá, đa phương hoá, coi trọng quan hệ với Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản để tranh thủ vốn, kỹ thuật. Ghana nhận được sự trợ giúp của Mỹ trong khuôn khổ chương trình “đào tạo các chuyên gia quân sự nước ngoài” (IMET), chương trình “trợ giúp trong việc huấn luyện tiến hành các hoạt động chống khủng bố tại châu Phi” (ACOTA).

- Nhiều nhà ngoại giao và chính trị của Ghana đã từng giữ những vị trí quan trọng trong các tổ chức quốc tế: Cựu Tổng thống Jerry Rawlings-Chủ tịch Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) (1994 –1996), ông Kofi Annan-Tổng thư ký Liên hợp Quốc (1997-2006) và bà Akua Kuenyehia-thẩm phán Tòa án Hình sự Quốc tế (từ 2003) và hiện là Phó Chủ tịch thứ nhất.

- Ghana hiện là thành viên tích cực của nhiều tổ chức khu vực và quốc tế như: WTO, Phong trào Không liên kết (NAM), Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS).

4.    Kinh tế:

- Ghana là một quốc gia phát triển tại khu vực Tây Phi. Kinh tế Ghana phát triển dựa trên nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú gồm: vàng, gỗ, kim cương, bô-xít, măng-gan, cao su, dầu mỏ, khí đốt. Ngành sản xuất vàng và ca-cao cùng với kiều hối là những ngành mang lại nguồn ngoại hối lớn cho đất nước. Từ giữa tháng 12/2010, ngành sản xuất dầu khí tại Ghana đã bắt đầu hoạt động và được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (mỏ dầu ngoài khơi Jubilee có trữ lượng lên tới 3 tỷ thùng).

Một số thông tin kinh tế cơ bản (2013):

- GDP (PPP): 90,41 tỷ USD

- Tăng trưởng GDP: 7,9 %

- GDP bình quân: 3.500 USD/người

 (Theo CIA World Fact Book truy cập 7/4/2014)

5.    Quan hệ với Việt Nam:

a)    Quan hệ chính trị, kinh tế:

- Việt Nam và Ghana lập quan hệ ngoại giao ngày 25/3/1965. Ta mở ĐSQ ở Accra ngày 5/11/1965 và đóng cửa Sứ quán tháng 6/1966 sau cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống N'krumah. Ghana mở ĐSQ ở Hà Nội ngày 11/11/1965 và đóng cửa Sứ quán tháng 6/1966 cũng sau sự kiện trên.

- Ta và Ghana có quan hệ tốt. Ghana ủng hộ ta vào ECOSOC (1996), Ủy viên không thường trực HĐBA Liên hợp quốc khóa 2008 – 2009, thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2014-2016.

- Về trao đổi thương mại: Kim ngạch thương mại năm 2011 tăng mạnh 100% so với 2010, đạt 260,7 triệu USD trong đó ta xuất 120,3 triệu USD. Năm 2012, kim ngạch song phương tăng nhẹ lên 265,1 triệu USD nhưng ta có bước phát triển vượt bậc về xuất khẩu (203,6 triệu USD). Năm 2013, kim ngạch song phương đạt 343,2 triệu USD. Gạo luôn là mặt hàng chính chiếm từ 60-70% kim ngạch thương mại của ta vào Ghana.

b)    Trao đổi đoàn:

Ta:Tổng thống Kwame Nkrumah (1966); Bộ trưởng Nghề cá Ishmael Ashitey  (2002); Bộ trưởng Giáo dục trong chương trình thăm quan học tập do Ngân hàng Thế giới tài trợ (2006). Bạn: Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ (2008).

c)    Hiệp định:
 
Bản Ghi nhớ về Hợp tác song phương trong lĩnh vực Nghề cá và Phát triển Lúa gạo (2002).

6.    Thông tin CQĐD

ĐSQ Việt Nam tại Nigeria kiêm nhiệm Ghana
Số 9, đường River Niger, quận Maitama
ĐT: +234 9 8703678
Fax: +234 9 8703679
Email: vnemb.ng@mofa.gov.vn; hoặc dsqvnnigeria@gmail.com       
    
ĐSQ Ghana tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam
No. 8, San Li Tun Lu (Sanlitun Road), Chaoyang District, Beijing
Postal Code: 100600
Tel: (+86) 10 6532 1319, 6532 1544, 6532 2012
Fax: (+86) 10 6532 3602