1. Khái quát:

·          Tên nước: Cộng hoà Ma-đa-gát-xca (Madagascar)

·          Thủ đô: An-ta-na-na-ri-vô (Antananarivo)

·          Vị trí: Madagascar là 1 quốc đảo nằm ở Ấn Độ dương, cách lục địa châu Phi 450 km về phía đông nam, có vị trí quan trọng trên con đường thông thương từ châu Âu, châu Mỹ sang châu Á và châu Đại dương.

·          Khí hậu: Nhiệt đới

·          Diện tích: 587.040 km² 

·          Dân số: 20,6 triệu người (2009) phần lớn có nguồn gốc từ các bộ tộc Malay – Indonesia.

·          Tôn giáo: Bái vật giáo (52%), Thiên chúa giáo (41%) và Islam 7%.

·          Ngôn ngữ: Tiếng Pháp, tiếng Anh và tiếng Malagasy đều là ngôn ngữ chính thức.

·          Đơn vị tiền tệ: Franc Madagascar.

·          Quốc khánh: 26/6/1960

·          Tổng thống: An-đơ-ri Ra-giô-li-na (Andry Rajoelina) (18/3/2009; không qua bầu cử, chưa được quốc tế công nhận).

·          Thủ tướng:  Ca-mil Al-bớt Vi-tan (Camille Albert Vital) (từ 3/2009)

·          Phó Thủ tướng phụ trách đối ngoại: Hyppolite Raharison Ramaroson.

2. Lịch sử:

          Madagascar có lịch sử từ 2000 năm trước. Quốc vương Malagasy thống nhất trị vì từ thế kỷ 18-19. Từ 1885, Madagascar trở thành lãnh thổ bảo hộ của Pháp và từ 1896, Pháp biến lãnh thổ này thành thuộc địa.

Ngày 26/6/1960, Madagascar tuyên bố độc lập và Thủ lĩnh Đảng Xã hội Dân chủ Phililert Tsiranana (thân Pháp) lên làm Tổng thống. Tháng 12/1975, Tổng thống Ratsiraka tổ chức trưng cầu dân ý, thông qua Hiến chương Cách mạng XHCN Madagascar và đổi tên nước thành Cộng hoà Dân chủ Madagascar.

Tháng 11/1991, các chính đảng ở đây thoả thuận thành lập chính phủ mới cho giai đoạn chuyển tiếp. Ngày 19/8/1992, Madagascar thông qua Hiến pháp đa đảng mới, đề cao thống nhất đất nước và giảm bớt quyền lực Tổng thống.

Ngày 29/12/96 bầu cử Tổng thống, ông Didier Ratsiraka trúng cử với 50,7% số phiếu (ông Albert Zafy 49,3% số phiếu).

Tháng 12/2001, trong cuộc bầu cử tổng thống, Thủ lĩnh phe đối lập, ông Marc Ravalomanana-Thị trưởng TP Antananarivo giành được 46,59% phiếu bầu và Tổng thống đương nhiệm Ratsiraka 40,59%. Ông Marc Ravalomanana không công nhận kết quả kiểm phiếu, tự phong làm Tổng thống, và được Toà án Hiến pháp Madagascar công nhận thắng cử. Cựu Tổng thống Ratsiraka và gia đình và một số quan chức rời Madagascar sang Pháp tị nạn.

Tháng 12/2006, Tổng thống Ravalomanana đã tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai và đề ra chương trình khôi phục kinh tế mang tên "Kế hoạch hành động Madagascar" với mục tiêu giảm tỷ lệ đói nghèo xuống còn 50% và giữ mức tăng trưởng kinh tế từ 8 đến 10% năm cho đến năm 2012.

Tháng 4/2007, Madagascar đã tổ chức trưng cầu dân ý sửa đổi Hiến pháp mới cho phép đem lại nhiều đặc quyền cho Tổng thống, và lấy tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức bên cạnh tiếng Pháp và tiếng Malagasy tạo thuận lợi cho Madagascar hội nhập khu vực và quốc tế, nhất là thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Từ cuối 2008, cuộc đấu tranh quyền lực giữa Tổng thống Marc Ravalomanana với Thị trưởng thủ đô, ông Andry Rajoelina đã diễn ra quyết liệt và bùng nổ thành bạo lực. Ngày 17/3/2009, dưới áp lực của quân đội, Tổng thống Marc Ravalomanana đã buộc phải tuyên bố từ chức, chuyển giao quyền lực cho quân đội và sống lưu vong ở nước ngoài. Ông Rajoelina tuyên thệ nhậm chức ngày 21/3/2009 sau khi được quân đội trao lại quyền Tổng thống.

Tổng thống tự xưng Rajoelina chưa được quốc tế công nhận. Một số nước như Nauy, Mỹ phản đối bằng việc cắt viện trợ cho Madagascar. Liên minh châu Phi đình chỉ quy chế thành viên và tước quyền đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh AU tháng 7/2009.

3. Chính trị:

a) Đối nội:

- Thể chế chính trị : Cộng hoà Tổng thống.

          -  Các đảng phái chính trị:

+ Đảng Tôi yêu Madagascar (TIM)  của cựu Tổng thống Ravalomanana

+ Phong trào Thanh niên Madagascar tự quyết (TGV) của Andry Rajoelina.

+ Đảng Tiên phong Cách mạng Malgache (AREMA) của cựu Tổng thống Didier Ratsiraka, thành lập 1976.

+ Đảng Đại hội vì độc lập của Madagascar (AKFM), thành lập 1958.

+ Phong trào dân tộc vì độc lập của Madagascar (MONIMA), thành lập 1958.

b) Đối ngoại:

                Madagascar là thành viên của Liên minh châu Phi (AU), Phong trào Không liên kết. Năm 2004 Madagascar được kết nạp làm thành viên của Cộng đồng Phát triển Nam châu Phi (SADC). Tuy nhiên, do cuộc đảo chính chiếm quyền vào tháng 3/2009, cộng đồng quốc tế không thừa nhận chính quyền của ông Rajoelina. Vì vậy nên tư cách thành viên Liên minh châu Phi và Cộng đồng Phát triển Nam châu Phi của Madagascar hiện đang bị treo.

4. Kinh tế:

Từ giữa năm 90, Madagascar thực hiện chính sách kinh tế thị trường, theo đuổi chính sách tư nhân hóa và tự do hóa, khuyến khích nguồn vốn và đầu tư nước ngoài. Chiến lược này đã giúp Madagascar duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế đều và ổn định. Madagascar có quan hệ hợp tác kinh tế chủ yếu với các nước phương Tây và châu Á.

 Kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp bao gồm cả thủy sản và lâm nghiệp (chiếm 80% dân số và đóng góp hơn ¼ GDP). Nông sản chính có: cà phê, vani (đứng đầu thế giới), đinh hương, hồ tiêu, gạo, bông, cao su, mía.. và chiếm tới 90% kim ngạch xuất khẩu.

Khoáng sản có: crôm, graphite, mica, than, kẽm, thạch anh, vàng, uranium...

Công nghiệp khai khoáng chưa phát triển, chủ yếu tập trung vào công nghiệp chế biến thịt, thủy sản, dệt may, sản xuất bia, đường, xi măng, lắp ráp ô tô...

Vài số liệu thống kê:

·          GDP chính thức: 9,079 tỷ USD (2009)

·          GDP bình quân: 440 USD (2009)

·          Tăng trưởng: 0,4% (2009)

·          Tỷ trọng các ngành trong nền kinh tế: Nông nghiệp – 26,6%; công nghiệp -15,6%; dịch vụ - 57,8%.

·          Xuất khẩu: 1,04 tỷ USD các mặt hàng cà phê, va-ni, đường, bông, crôm, các sản phẩm dầu thô; các đối tác chính: Pháp, Mỹ, Đức, Anh...

·          Nhập khẩu: 1,836 tỷ USD các mặt hàng máy móc thiết bị, sản phẩm dầu lửa, hàng tiêu dùng, lương thực; từ các đối tác Pháp, Trung Quốc, Iran, Nam Phi, Mauritius.

 5. Quan hệ Madagascar - Việt Nam:

          - Hai nước lập quan hệ ngoại giao ngày 18/12/1972.  Dưới thời cựu Tổng thống Ratsiraka, bạn xây tượng đài Hồ Chí Minh ở thủ đô của Madagascar và khánh thành vào tháng 3/2003.

- Trao đổi đoàn:

+ Các đoàn Madagascar thăm Việt Nam: Bộ trưởng Công nghiệp, Thương mại và Phát triển kinh tế tư nhân (8/2004), Tiến sĩ Ivohasina Fizara Razafimahefa, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (10/2008).  

+ Các đoàn Việt Nam thăm Madagascar: Bộ trưởng Văn hoá Thông tin Phạm Quang Nghị (3/2003), Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa (11/2003).

- Hợp tác trong các lĩnh vực:

+ Giáo dục: Vào những năm1980, ta có 45 chuyên gia giáo dục sang làm việc tại Madagascar.

+ Nông nghiệp: Năm 1999, ta đã cử 80 chuyên gia, kỹ thuật viên nông nghiệp và thuỷ sản sang làm việc tại Madagascar theo mô hình hợp tác ba bên với sự tài trợ của FAO. Hiện nay, ta không còn chuyên gia, kỹ thuật viên nào đi theo hình thức hợp tác này. Hiện nay ta còn 3 chuyên gia nông nghiệp đang làm việc tại Madagascar trong khuôn khổ hợp tác song phương.  

- Các thỏa thuận song phương đã ký: Hiệp định khung về Hợp tác Kinh tế, Thương mại, Văn hoá, Khoa học và Công nghệ (11/2003).

- Quan hệ thương mại: Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2008 đạt hơn 10  triệu USD, năm 2009 đạt 5,8 triệu USD. Ta xuất khẩu các mặt hàng sắt thép, dệt may, phân bón... Ta nhập từ bạn chủ yếu sắt thép phế liệu sản phẩm chất dẻo, phụ liệu may, da giày...

Đại sứ ta tại Mozambique kiêm nhiệm Madagascar.

Địa chỉ: Av. Francisco Orlando Magunbwe No1048/1026

Tel:          +258. 21497912

Fax:         +258. 21491992

C.P: 4051-Maputo-Mozambique

E-mail:    dsqvnmoz@yahoo.com

maputo@mofa.gov.vn

                Đai sứ quán Madagascar tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam.

                Địa chỉ: 3 Sanlitun Dongjie, Sanlitun

Mã bưu chính: 100600 Beijing, China

Tel:          +86-10-65321353

+86-10-65321643
Fax:         +86-10-65322102